Όλοι μας γνωρίζουμε τί εστί θερμοπρόσοψη, γνωρίζουμε τα οφέλη της (αποτελεί πλέον standard τρόπος θερμομόνωσης του κελύφους σε νέα κτίρια), γνωρίζουμε τα υλικά και τα συστήματα εφαρμογής και - ως επί το πλείστον - πολλά συνεργεία κατασκευής / τοποθέτησης. Επίσης, η αγορά έχει κατακλυστεί από πιστοποιημένα - και μη πιστοποιημένα συστήματα - με αποτέλεσμα να έχει καταστεί και αυτό το πολύ σοβαρό θέμα κάτι σαν "είδος σούπερ μάρκετ" (το ίδιο φαινόμενο με κατά καιρούς νέα εμφανιζόμενα υλικά και μηχανήματα, βλ. αντλίες θερμότητας, φωτοβολταϊκά συστήματα, ενδοδαπέδια θέρμανση κλπ....).

   Τα γνωρίζουμε λοιπόν όλα αυτά. Γνωρίζουμε όμως τόσο καλά και τη συμπεριφορά της θερμοπρόσοψης σε περίπτωση πυργαγιάς; Τί ισχύει με τις αντοχές των εφαρμοζόμενων υλικών σε φωτιά, τί ισχύει με τις πιστοποιήσεις; Περιληπτικά θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μία σαφή εικόνα περί του θέματος. Προκαταβολικά αναφέρουμε ότι η εταιρία μας συνεργάζεται με την Knauf Insulation, εφαρμόζοντας στις θερμοπροσόψεις των έργων μας, έδω και 5 τουλ. χρόνια, αποκλειστικά τον πετροβάμβακα και ειδικά τους πετροβάμβακες FKD-N Thermal & FKD-S Thermal.

   Είναι ευρέως γνωστό ότι όλα τα αφρώδη μονωτικά υλικά, μεταξύ άλλων, η διογκωμένη και η εξηλασμένη πολυστερίνη, είναι εύφλεκτα. Και όχι μόνο εύφλεκτα, αλλά κατατάσσονται στην κατηγορία Ε του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 13501 - 1, δηλ. σε πραγματικές συνθήκες πυρκαγιάς καταρρέουν και ανατροφοδοτούν τη φωτιά. Απόδειξη του γεγονότος αυτού είναι οι ολικές καταστροφές των θερμοπροσόψεων νεόδμητων κτιρίων κατά την πρόσφατη πυρκαγιά στην περιοχή Ανθούσας Αττικής το καλοκαίρι του 2022, οι οποίες - εν τέλει - ευθύνονταν (μεταξύ άλλων) για τη μετάδοση της φωτιάς στο εσωτερικό του κτιρίου.

   Ο ισχύων κανονισμός πυροπροστασίας της χώρας μας, ΠΔ 41 του 2018, καθιστά απόλυτα σαφή την κατηγορία αντίδρασης στη φωτιά, στην οποία πρέπει να κατατάσσεται η εξωτερική επένδυση, των τοίχων του κτιρίου. Σε κτίρια της χρήσης υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, κτίρια με θεωρητικό πληθυσμό άνω των 1000 ατόμων και κτίρια, τα οποία στεγάζουν δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, οι τοίχοι που απέχουν λιγότερο από 5m από το όριο οικοπέδου ή από άλλο κτίριο, πρέπει να διαθέτουν εξωτερικές επενδύσεις (προσόψεις) κατηγορίας αντίδρασης στη φωτιά Α2. Ειδικά δε για ψηλά κτίρια (κτίρια με ύψος 23m και άνω από τον όροφο εκκένωσης), η ελάχιστη απαίτηση ορίζεται σε Α2-s1, d0 ανεξαρτήτως χρήσης και απόστασης από τα όρια του οικοπέδου ή από άλλο κτίριο. 

      Η αντοχή στη φωτιά της εξωτερικής τοιχοποιίας επηρεάζεται από την επιλογή του κάθε υλικού, που την απαρτίζει, και ιδίως από τη φύση της πρόσοψής της. Είναι γνωστό ότι τουλάχιστον τρία στοιχεία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη μιας πυρκαγιάς (φωτιάς): εύφλεκτο υλικό (καύσιμο), οξυγόνο και πηγή θερμότητας – μπορεί να είναι φλόγα, σπινθήρας κλπ. Δεδομένου ότι το οξυγόνο είναι διαθέσιμο, λίγο ως πολύ, στον αέρα που μας περιβάλλει αλλά και ότι η εμφάνιση πηγής θερμότητας αποτελεί συνήθως τυχαίο γεγονός, ο μόνος παράγοντας που μπορεί να ελεγχθεί από εμάς είναι η ευφλεκτότητα των υλικών που αποτελούν το σύστημα πρόσοψης, τα οποία προφανώς έχουμε τη δυνατότητα και οφείλουμε να επιλέξουμε κατάλληλα. Ο καθορισμός της προδιάθεσης ενός δομικού υλικού και προϊόντος, όπως το σύστημα εξωτερικής θερμοπρόσοψης (ETICS - External Thermal Insulation Composite System), να συμβάλλει στην ανάπτυξη και εξάπλωση της φωτιάς γίνεται μέσω του συστήματος Ευρωπαϊκών κλάσεων (Euroclass), το οποίο επιτρέπει την ταξινόμηση των δομικών προϊόντων ως προς την «αντίδραση στη φωτιά» (reaction to fire). Στο σύστημα ταξινόμησης αυτό, γίνεται χρήση μιας σειράς πρότυπων εργαστηριακών δοκιμών, οι οποίες καθορίζονται στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) υπ’ αριθ. 2016/364 και τα πρότυπα ΕΛΟΤ EN 13501-1.

   Σύμφωνα με το αναφερόμενο πρότυπο, τα προϊόντα από πετροβάμβακα (όπως ενδεικτικά τα FKD-N Thermal & FKD-S Thermal της Knauf) ανήκουν στην υψηλότερη κατηγορία «ακαυστότητας» A1. Η κλάση Α1 (όπως και η Α2), σύμφωνα και με τη διατύπωση του ισχύοντος κανονισμού πυροπροστασίας ΠΔ 41/2018, χαρακτηρίζει τα υλικά με τη μικρότερη δυνατή συμβολή στην καύση, τα οποία αντιστοιχούν σε πρακτικά «άκαυστα» υλικά, ενώ η κλάση F χαρακτηρίζει τα υλικά που συμβάλλουν στην καύση σε μεγάλο βαθμό. Ένα ολοκληρωμένο σύστημα εξωτερικής θερμοπρόσοψης (ETICS), που περιλαμβάνει ως θερμομονωτικό υλικό, άκαυστο πετροβάμβακα τύπου FKD-N Thermal & FKD-S Thermal, ταξινομείται μέσω πληθώρας εργαστηριακών δοκιμών ως πρακτικά άκαυστο κατηγορίας A2-s1, d0. Δηλαδή, μία πρόσοψη που δεν συμβάλλει στην ανάπτυξη και διάδοση της πυρκαγιάς, δεν δημιουργεί καπνό ο οποίος θέτει σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή και δεν εκλύει φλεγόμενα, αιωρούμενα σωματίδια.

   Βάσει του προτύπου ΕΛΟΤ EN 13501-1, οι ευρωπαϊκές κλάσεις ταξινόμησης δομικών προϊόντων, ως προς την αντίδραση στη φωτιά, είναι οι:

   Α1 και Α2 (A2 -s1/2/3, d0/1/2) = ΑΚΑΥΣΤΑ (π.χ. Πετροβάμβακας και Φυσικός Ορυκτοβάμβακας με ΕCOSE TECHNOLOGY)

   Β (Β-s1/2/3, d0-1-2) = ΑΝΑΦΛΕΞΙΜΑ (π.χ. PIR - Πολυϊσοκυανουρικά)

   C (C-s1/2/3, d0-1-2) = ΑΝΑΦΛΕΞΙΜΑ (π.χ. PUR - Πολυουρεθάνη,Φαινολικός αφρός)

   D (D-s1/2/3, d0-1-2) = ΑΝΑΦΛΕΞΙΜΑ 

   E (E-d2)      = ΑΝΑΦΛΕΞΙΜΑ (π.χ.EPS - Διογκωμένη πολυστερίνη, XPS - Eξηλασμένη πολυστερίνη)

   F                              = ΑΝΑΦΛΕΞΙΜΑ

   Για λόγους πληρότητας, αναφέρουμε και τις κατηγοριοποιήσεις του προτύπου για

  α. Παραγωγή καπνού:

  s1: Αμελητέα ποσότητα και ρυθμός παραγωγής καπνού, s2: Περιορισμένη συνολική ποσότητα και ρυθμός παραγωγής καπνού, s3: Απεριόριστη ποσότητα      και ρυθμός παραγωγής καπνού.